Bilişim sistemini engelleme, sistemi bozma, sistemdeki verileri yok etme ya da değiştirme eylemleri Türk Ceza Kanunu 244. Maddesi kapsamında suç olarak düzenlenmiştir. Bu yazımızda söz konusu suçun niteliği, hangi hallerde oluşabileceği, cezada artırım ve indirim nedenleri ve görevli mahkeme gibi merak edilen hususlara ilişkin bilgileri sizler için bir araya getirdik…
Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme ya da Değiştirme Suçu Yasal Düzenleme
Türk Ceza Kanunu (TCK) 244. Madde düzenlemesinde, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme ya da değiştirme suçu 4 ayrı fıkra halinde suç olarak belirlenmiştir. Bu düzenlemeye göre;
“Madde 244 – (1) Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleyen veya bozan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderen kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Bu fiillerin bir banka veya kredi kurumuna ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.
(4) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan fiillerin işlenmesi suretiyle kişinin kendisinin veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamasının başka bir suç oluşturmaması halinde, iki yıldan altı yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur”
Hükümlerine yer verilmiştir. Yani bir başka ifade ile;
- Bir bilişim sisteminin işleyişini engelleme ya da bozma,
- Bir bilişim sistemindeki verileri erişilmez kılma, bozma veya yok etme ya da değiştirme,
- Bir bilişim sisteminde sayılan fiiller ile kendisine ya da başkasına haksız çıkar sağlama eylemlerini gerçekleştiren kişi ya da kişiler hakkında cezai yaptırım düzenlenmiştir.
Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme ya da Değiştirme Suçu Nasıl Oluşur?
Bilişim sistemleri artık günlük hayatımızın değişmez unsurları haline gelmiş durumda. Gelişen teknoloji ile günümüzde insan hayatının her alanında bilişim sistemleri yer alıyor. Bu kapsamda, online banka sistemleri, e-ticaret siteleri, her türlü sosyal medya hesapları, kamu ya da özel kuruluşların internet siteleri, mail hesapları gibi çok sayıda sistem, bilişim sistemine örnek olarak gösterilebilir.
İşte, TCK madde 244 düzenlemesi ile sayılan bilişim sistemlerini engelleme, bozma, verileri yok etme ya da değiştirme eylemleri suç olarak kabul edilmiştir.
TCK 244/1 fıkrasında bir bilişim sisteminin engellenmesi veya bozulmasının yaptırımı hapis cezasına bağlanmıştır. Bilişim sisteminin engellenmesi, söz konusu sistemin bir süre ya da devamlı şekilde işleyişinin durdurulmasını ifade eder. Sistemin bozulması ise bilişim sisteminin işleyemez hale getirilmesi anlamına gelir. Ancak dikkat edilmelidir ki, bu fıkrada düzenlenen bozma eylemi sistemin kendisinin bozulmasıdır. Sistem üzerindeki verilerin bozulması ise TCK 244/2 fıkrasında ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir.
TCK 244/2 fıkrasında bilişim sisteminde bulunan verilerin bozulması, yok edilmesi, değiştirilmesi veya erişilmez kılınması ya da sisteme veri yerleştirilmesi, var olan verilerin başka bir yere gönderilmesi eylemleri suç olarak tanımlanmıştır.
TCK 244/4 fıkrasında da ilk iki fıkrada sayılı eylemler ile failin kendisine ya da başkasına haksız bir yarar sağlaması durumunda, yaptırım ilk iki fıkraya göre daha ağır bir hapis cezasına ve adli para cezasına bağlanmıştır.
TCK 244/3 fıkrası ise yukarıda sayılan eylemler için getirilen bir ceza artırım maddesidir. Buna göre TCK 244/1, 2 ve 4. Fıkralarında yer verilen eylemler banka ya da kredi kurumuna veya bir kamu kurum ya da kuruluşuna ait bilişim sistemi üzerinde işlenirse, TCK 244/3 fıkrası uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.
Cezayı Ortadan Kaldıran Haller Nelerdir?
Bilişim sistemi üzerinde hak sahibi olanın, yukarıda sayılan eylemlerin işlenmesine rızası varsa bu durumda artık fail hakkında bir cezaya hükmolunmaz. Yani bir diğer ifade ile ilgilinin rızası söz konusu eylemleri hukuka uygun duruma getirir.
Yine, TCK 244. Maddede düzenlenen suç kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçların taksirle yani hataen işlenmesi durumunda da cezai anlamda bir sorumluluk doğmaz ancak bu halde failin haksız fiili neticesi zarar oluşmuşsa, artık tazminat borcu doğacaktır.
Bahse konu suç uzlaşma kapsamında yer almaz. Bu nedenle dava açılmadan önce uzlaşma yapılması gerekmez.
Daha önce kasıtlı bir suçtan mahkumiyeti bulunmayan fail hakkında mahkemece verilen hapis cezası 2 yılın altında kalırsa, “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına (HAGB)” karar verilebilir. Bu durumda beş yıllık bir denetim süresi belirlenir. Fail bu sürede yeniden kasıtlı bir suç işlemezse, HAGB verilen suç işlenmemiş gibi sonuç doğar. Eğer TCK 244. Maddede düzenlenen suçtan iki yıldan daha az bir hapis cezası verilmişse ve şartları da oluşmuşsa hakim HAGB kararı verebilir.
Son olarak belirtelim ki, Türk Ceza Kanunu 244. Maddede düzenlenen söz konusu suçtan yargılama yapma görev ve yetkisi ise suçun işlendiği yer Asliye Ceza Mahkemesine aittir.