Bazı belediyelerin bünyesinde çalışan sözleşmeli mühendislere arazi tazminatı (ilave özel hizmet tazminatı) ödenmeyeceğine yönelik haberler çıkmış durumda. Bu nedenle belediye personeli mühendisler, kontrol mühendisi olmayanlara arazi tazminatı ödenir mi, ödenmez mi merak ediyor. İşte, kontrol mühendisi olmayanlar için ilave özel hizmet tazminatı hakkında bilinmesi gerekenler…
Belediyede Mühendis Olarak Çalışanlara Arazi Tazminatı Ödenmiyor mu?
Kamu görevlilerinin 2022 ile 2023 yıllarında faydalanacağı sosyal ve mali hakları belirleyen 6. Dönem Toplu Sözleşme gereğince, belediyede sözleşmeli mühendis olarak çalışan kişiler, ilave özel hizmet tazminatı alma hakkına sahip olmuşlardı.
Ancak bir büyükşehir belediyesi çalışanının, kendisine kontrol mühendisi olmadığı gerekçesiyle arazi tazminatının verilmeyeceğinin belirtilmesi üzerine tartışmalar başladı. Belediyede sözleşmeli mühendis olarak çalışan ve sürekli arazide görev alan ancak resmi görevlendirmede ‘’Birim Sorumlusu’’ olarak geçen kişiye, kontrol mühendisi olmadığı için ilave özel hizmet tazminatının verilmeyeceğinin söylenmesi, tartışmaları da beraberinde getirdi.
Peki, kontrol mühendisi olmayanlara arazi tazminatı ödenir mi ödenmez mi? İlave özel hizmet tazminatı vermek ya da vermemek kimin kontrolünde? Kendisine arazi tazminatı verilmeyen kişilerin hukuki olarak itiraz hakkı var mı? İşte, detaylar…
Arazi Tazminatının Hukuki Dayanağı
Arazi tazminatının hukuki dayanağı, 5393 Sayılı Belediye Kanununun 49. Maddesi ve 6. Dönem toplu Sözleşmenin 31. Maddesi ile daha iyi anlaşılmaktadır.
5393 Sayılı Belediye Kanununun 49. Maddesine göre; belediye ve belediyeye bağlı kuruluşlarda, norm kadroya uygun olarak sağlık, hukuk, çevre, ekonomi, iletişim, araştırma ve geliştirme, veterinerlik, teknik, eğitim ve danışmanlık alanlarında mimar, mühendis, çözümleyici ve programcı, avukat, belde ve bölge plancısı, ebe, tabip uzman tabip, veteriner, kimyager, tekniker, teknisyen ve hemşire gibi uzman ve teknik personeller yıllık sözleşme ile çalıştırılmaktadır.
Kamu çalışanlarının 2022 ile 2023 yıllarında yararlanacağı sosyal ve mali haklar, 6. Dönem Toplu Sözleşmenin 31. Maddesi ile belirlenmiştir. Buna göre kamu personellerine verilen mali ve sosyal haklar şu şekildedir;
“(1) KİT’lerde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında sözleşmeli personel olarak istihdam edilen ve 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karara ekli (II) sayılı Cetvelin “E- Teknik Hizmetler” bölümünün 6’ncı sırasında ilave özel hizmet tazminatı ödenmesi öngörülen yerlerde fiilen çalışanlardan;
a) Grup başmühendisi, başmühendis, baş mimar, mühendis, mimar, belde plancısı, jeolog, hidrolog, hidrojeolog, fizikçi, jeofizikçi, kimyager, biyolog, teknik amir, teknik şef, atölye şefi, teknik uzman ve jeomorfolog pozisyonlarında bulunanlara en yüksek Devlet memuru aylığının %3’ü,
b) Başeksper, eksper, topograf ve tekniker pozisyonlarında bulunanlara en yüksek Devlet memuru aylığının %2’si,
c) Başteknisyen, teknisyen, teknik ressam ve sürveyan pozisyonlarında bulunanlara en yüksek Devlet memuru aylığının %1,2’si,
oranında çalıştıkları her gün için ilave ücret ödenir. İlave ücretin kimlere ödeneceği, amel programları ve çalışma mahallerinin özellikleri dikkate alınarak, üçer aylık dönemler itibarıyla ilgili ünite amirlerince belirlenir. Ödemeler görevin filen yerine getirilmesinden sonra üçer aylık devre sonlarında yapılır. Üçer aylık dönemler itibarıyla ödenecek yekün ilave ücret tutarı, (a) bendinde belirtilenler için %60’ı, (b) bendinde belirtilenler için %40’ı ve (c) bendinde belirtilenler için ise %24’ü geçemez.
(2) Ayın veya haftanın bazı günleri ya da günün belirli saatleri gibi kısmi zamanlı çalışanlar ile proje süreleriyle sınırlı olarak çalışanlar hariç olmak üzere birinci fıkrada sayılan unvanlı pozisyonlarda ilgili mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelden ilgili mevzuatı veya sözleşmesi uyarınca benzeri mahiyette ödeme yapılmayanlar hakkında da birinci fıkra hükmü aynı usul ve esaslar çerçevesinde uygulanır.”
Arazi Tazminatının Kapsamı Genişletildi, Kamu Personelleri de Alabilir!
Daha önce yalnızca memur statüsünde olan teknik personellerin faydalandığı arazi tazminatı yani ilave özel hizmet tazminatı, toplu sözleşme hükmüyle kamu iktisadi teşebbüslerinde görevli olan sözleşmeli personellerin yararlanabildiği bir tazminat halin geldi.
Ayrıca 6. Dönem Toplu Sözleşme ile arazi tazminatının kapsamı daha da genişletildi. Daha önceleri maktu ödemesi olarak yapılan tutarlar en yüksek devlet memuru aylığına uygulanacak oranlar olarak belirlendi ve KİT dışında diğer kurumlarda görev yapan sözleşmeli personele de ödeme yapılmasına imkan tanındı.
Arazi Tazminatı Alınabilmesi için Yer ve Mekan Şartı
2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren ‘’Devlet Memurlarına Ödenecek Zam ve Tazminatlara İlişkin Karar’’ gereğince, belediyede görev yapan sözleşmeli teknik personelin sözleşme hükmünde unvanı geçenlerin, ilave ücretten yani arazi tazminatından yararlanabilmesi için; bu belediye çalışanlarının atölye, büro, laboratuvar, tesis ve sosyal tesisler, ısı santrali, fabrika, işletme ve hizmet binası dışında olması şartıyla inşaat, bahçe, arazi, baraj, şantiye, maden, park, aleni ortamlarda kurulu hayvancılık ve ziraat uygulama birimleri ve yol gibi aleni çalışma alanlarında kontrollük hizmetleri için çalışması gereklidir.
Arazi Tazminatı Ödemesinde Kadrolar Temel Alınıyor
2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile, arazi tazminatının ödenmesinde, ilgili kişilerin kadrolarının temel alındığı belirtilmiştir. Böylelikle belediyelerde çalışan sözleşmeli personellerde de, imza atılan sözleşmede belirtilen pozisyon unvanın temel alınması gereklidir.
SONUÇ : Kontrol Mühendisi Olmayanlara Arazi Tazminatı Ödenir!
Bu yazının problem sorusunu oluşturan ‘’Kontrol Mühendisi Olmayanlara Arazi Tazminatı Ödenir mi?’’ açısından değerlendirmek gerekirse; belediye çalışanı bir mühendisin ‘’Birim Sorumlusu’’ olarak görevlendirilmesi, imzalanan sözleşmenin pozisyondaki unvanını değiştirmemektedir.
Sonuç olarak; sözleşmeli belediye çalışanları, 6. Dönem Toplu Sözleşme’nin 31.maddesinde ad geçen unvanlarla istihdam ediliyorsa, 2006/10344 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, çalışma mahallerinde fiilen görev yapıyorsa, toplu sözleşme gereğince ilave ücret alma hakkına yani arazi tazminatı alma hakkına sahiptir.
İdare Tarafından Kendisine Arazi Tazminatı Ödenmeyeceği Söylenen Sözleşmeli Belediye Çalışanları Ne Yapmalı?
Bu durumda, belediyede çalışan sözleşmeli personele ilave ücret verip vermeme hakkı, idareye verilmiş bir takdir hakkı değildir. Bu yazının ana sorununda belirtildiği gibi; belediyede sözleşmeli mühendis olarak çalışıp, kontrol mühendisi olmadığı gerekçesiyle arazi tazminatı alamayacağı, idare tarafından kendisine belirtilen kişiler, ödemenin yapılması için büyükşehir belediyesine yazılı bir dilekçe ile başvuru yapmalıdır.
Arazi tazminatı ödemesinin yapılmaması; dilekçe ile başvurunun zımnen ya da açıktan reddedilmesi durumunda idari yargıya başvurup dava açılabilmektedir.