Anlaşmalı boşanma nasıl gerçekleşir? Anlaşmalı boşandıktan sonra nafaka ya da tazminat istenebilir mi?
Boşanma davaları, mahiyeti itibariyle evlilik birliklerini sonlandırmak isteyen çiftlerin boşanmaları yanında birçok feri konuyu da içerebiliyor. Özellikle boşanma davalarında varsa ortak çocukların velayeti, nafaka ve tazminat istemleri, boşanma sonucunda mal paylaşımı gibi boşanmaya bağlı sonuçlar da büyük önem arz ediyor.
Bu yazımızda anlaşmalı boşanma sonrasında eşlerin nafaka ya da tazminat isteminde bulunup bulunamayacakları konusunda merak edilenlerin cevaplarını sizler için bir araya getirdik…
Anlaşmalı Boşanma Süreci
Boşanma davalarında, boşanmaya konu olabilecek eylemler yönünden tarafların kusur durumu, tazminat ve nafaka gibi istemler, mal paylaşımına dair süreç, velayet konusunun tespiti gibi hususlar, boşanma sürecinde uzun zaman alabilen konulardır.
İşte bu noktada öne çıkan, evliliği en az bir yıl süren çiftler yönünden mümkün olan anlaşmalı boşanma ise, boşanma sürecini oldukça kısaltan bir yöntemdir. Ancak anlaşmalı boşanma için önceden hazırlanması gereken ve tarafların üzerinde anlaştıkları boşanma protokolünde mal paylaşımı, tazminat, nafaka ve velayet tarzı boşanmaya bağlı olan tüm sonuçlar üzerinde, boşanacak eşlerin anlaşmaya varmaları ve bunu da protokole dökmüş olmaları gerekir.
Ancak boşanma sürecinde tarafların yoğun duygu durumuna düşmeleri, bir an önce boşanmaya odaklanmaları gibi nedenlerle mantıklı düşünemedikleri, bu kapsamda boşanmaya bağlı neticeleri (mal paylaşımı, nafaka, tazminat, velayet gibi) gereği kadar önemsemeyerek boşanmayı hedefledikleri ise sık görülen bir durumdur.
Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Tazminat İstemi Mümkün mü?
Anlaşmalı boşanma ve boşanma protokolünün hata kabul etmeyen bir yönü vardır. Bu nedenle tarafların anlaşmalı boşanma protokolünde anlaştıkları hususlar ile feragat ettikleri haklar da son derece önemlidir.
Maddi ve manevi tazminat istemleri yönünden anlaşmalı boşanma protokolünde yazılmayan taleplerin daha sonra ileri sürülebilmesi mümkün değildir. Yani anlaşmalı boşandıktan sonra eşlerin boşanmaya bağlı tazminat davası açma imkanları bulunmaz.
Anlaşmalı Boşanmadan Sonra Nafaka İstenebilir mi?
Nafaka konusu ise tazminat isteminden farklıdır. Bu anlamda eşler boşanma esnasında anlaşmalı ayrılma protokolünde iştirak ya da yoksulluk nafakası istemeseler dahi sonradan nafaka talebinde bulunabilirler. Ancak bu noktada dikkat edilmesi gereken nokta ise yoksulluk nafakası yönünden, bunu talep edecek eşin boşanma protokolünde bu hakkından feragat etmemiş olması gerekir. Bu şekilde bir feragat bulunuyorsa artık ilgili eş yoksulluk nafakasını talep edemeyecektir.
Boşanma protokolünde feragat bulunmayan durumlarda, yoksulluk nafakasının sonradan istenebilmesi için de, boşanmadan itibaren bir yıl içerisinde talep hakkı zamanaşımına uğramadan önce nafaka davası açılması gereklidir.
İştirak nafakası bu yönüyle de genel kuraldan ayrılır. İştirak nafakası, velayeti almayan eşin çocuğun giderlerine maddi gücü nispetinde katılması amacıyla hükmedilen bir nafakadır ve bu nafakada çocuğun yüksek menfaati göz önünde tutulur. Bu açıdan bakıldığında, daha önce iştirak nafakası hakkından boşanma protokolünde feragat edilmiş olsa bile ihtiyaç ortaya çıktığında çocuğun masraflarına katılımı sağlamak için iştirak nafakası sonradan da talep edilebilecektir.
İştirak nafakası yönünden uygulamayı belirleyen Yargıtay içtihat ve kabulü de bu yöndedir. Örnek olması açısından, konuya dair Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 14.11.2019 tarihli 2017/2613 Esas ve 2019/1191 Karar sayılı ilamında, anlaşmalı ayrılma davasında müşterek çocuk yönünden nafaka istenmemiş olmasının daha sonradan iştirak nafakası istemine engel olmayacağına, boşanma protokolü ile tazminat ödenmiş olmasının da davalı konumunda olan babayı, iştirak nafakası ödeme yükümlülüğünden kurtarmayacağına işaret edilmiştir.