Anestezi, hissizleştirme anlamına gelir. Hastanın ameliyat esnasında cerrahın yapmış olduğu işlemleri hissetmemesi, ağrı duymaması ve işlemlere müdahalede bulunamaması açısından tıbbi olarak hastanın anestezik madde yardımı ile uyuşturulma yöntemidir. Ameliyatın daha güvenli geçmesi için büyük bir kolaylık sağlar.
Bu işlem yalnızca anestezi uzmanı tarafından gerçekleştirilebilir. Anestezi öncesinde hastaya birtakım tetkikler yapılır. Bu tetkikler şu şekildedir; Akciğer filmi, Elektrokardiyografi, Kan sayımı, Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri.
Ameliyathanede bu işlem için ayrılan özel bir bölüm vardır. Bu bölümde hastaya anestezi uygulandıktan sonra hastanın hayati fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için anestezi makinesine bağlanılır.
Böylece hastaya solunum yolu sorunu yaşanmaması için yapay solunum verilir. Anestezi makinesi, hastaya oksijen ve hastanın uyuşması için gerekli ilaçları verir. Bu işleme entübasyon adı verilir. Ayrıca anestezi sürecinde anesteziyoloji ve reanimasyon uzmanı çalışmaktadır. Yani, bu alanın kendine özel uzman hekimleri bulunmaktadır.
Anestezi Türleri Nelerdir ?
Anestezi türleri nelerdir, gerçekleştirilecek olan ameliyata ve hastanın durumuna göre yapılacak olan anestezi yöntemi farklılık gösterir. Vücudun büyük bir bölgesini kapsayan ameliyat ise genel anestezi uygulanır. Fakat vücudun çok küçük bir bölgesini kapsayan durumlarda lokal anestezik ilaç yardımı ile lokal anestezi adı verilen işlem tercih edilir.
Bu yönteme bölgesel anestezi de denmektedir. Herhangi bir ameliyat önceside anestezi doktorunuz tarafından uygun anestezi yöntemi uygulanır. Anestezi yöntemleri şu şekildedir.
1 – Genel Anestezi
Genel anestezi, anestezi ilaçlarının tüm vücudu etkilediği, hastanın tamamen uyuşturulduğu ve bilincinin kapatıldığı yöntemdir. Genelde büyük bölgeleri kapsayan ameliyatlarda kullanılır.
Beyin, kalp, karın ameliyatlarında bu yöntem tercih edilir. Genel Anestezide hasta anestezi makinesine bağlanır. Damar yolu kullanılarak verilen ilaçla hastanın bilinci kapatılır. Ağız yoluyla nefes borusuna takılan tüp sayesinde hasta makineden oksijen alır ve anestezi uygulanmış olur. Bu esnada hastanın ağrı duymaması için de damardan ağrı kesici ilaçlar verilir.
2 – Lokal Anestezi
Lokal anestezi küçük bölgelerde yapılan operasyonlar için tercih edilir. İğne yardımıyla işlem yapılacak bölge uyuşturulur. Benlerin alımında kullanılır.
3 – Epidural Anestezi
Epidural Anestezi nedir, Epidural anestezi vücudun alt kısmını yani belden aşağısını uyuşturmaya yarayan anestezi yöntemidir. Bu anestezi yönteminde epidural aralığa enjeksiyon yapılır ve epidural kateter diye adlandırılan ince bir boru yerleştirilir. Yaklaşık olarak 8cm’i vücuda giren borunun toplam uzunluğu 40-50cm’dir.
Borunun dışarıda kalan kısmı ise hastanın sırtına bantlanarak sabit hale getiriliyor. İlaç vermek için bulunan borunun ucundaki musluk sayesinde hastaya gerekli ağrı kesici ve uyuşmayı sağlayacak ilaçlar veriliyor. Genellikle ameliyat sonrasında bir iki gün kadar kateter bu bölgeden alınmaz, kateter aracılığıyla bölgeye ağrı kesici verilir ve oluşabilecek ağrıların önüne geçilir.
Epidural Anestezi Riskli mi?
Epidural anestezi riskli mi, Her uygulamada olduğu gibi epidural anestezininde kendine göre riskleri vardır. Doktorun cerrahi bilgisine bağlı olarak ya da hastanın anatomik durumuna, yaşına, kilosuna bağlı olarak ortaya çıkabilen en büyük yan etki şudur; epidural bölgenin bulunamama durumudur. Bu durumla karşılaşılması halinde hastaya genel anestezi uygulanır.
Bir diğer istenmeyen durum ise epidural anestezinin ardından hastada baş ağrısı oluşması durumudur. Bu ağrının derecesi ameliyata ve hastanın durumuna göre değişir. Anestezi sırasında verilen ilaçlara karşı mide bulantısı, kan basıncının düşmesi ve titreme haliyle karşılaşılabilir. Bu durumların hepsi geçidir, kontrol altına alınabilir.
Doktorlara göre Epidural anestezi ile doğum yapmanın hiçbir sakıncası yoktur. Bu konuda anne adayı çok rahat olmalıdır.
4 – Spinal Anestezi
Spinal anestezi, epidural anesteziden daha sık uygulanan bir anestezi yöntemidir. Teknik olarak epidural anesteziden daha rahat yapılır. Omurilik seviyesinde bulunan sinirler iğne aracılığıyla uyuşturulur. Omurların arasındaki bölgeye verilen ilacın etki süresi çok hızlı olduğundan spinal anestezide acil durumlarda tercih edilir. Bu anestezi yöntemi genellikle karın, bel altı bölgelerinde kullanılır.
Belde kateterin kalmak zorunda olmadığı bu yöntem, hem hastalar tarafından hem de doktorlar tarafından daha çok tercih edilir. Özellikle doğum esnasında annenin bebeğini doğar doğmaz görmesi ve sesini duyması bakımından genel anesteziye oranla daha çok tercih edilir. Anne ve bebek arasında gerçekleşen ilk karşılaşmanın psikolojik açısından etkili olduğu saptanmıştır.
Spinal Anestezi Riskli mi?
Spinal anestezi riskli mi, tecrübeli bir anestezi uzmanı tarafından gerçekleştirildiği takdirde korkulmaması gereken bir yöntemdir. Ameliyattan sonra en sık görülen yan etkisi baş ağrısıdır. Bunun önüne geçebilmek için ameliyat öncesinde anneye ağrı kesici serum verilerek ameliyat sonrasına oluşabilecek ağrılar önlenebilir.
Bunların yanı sıra ameliyattan sonra verilen anestezinin yan etkisi olarak, mide bulantısı, tansiyon düşmesi ve titreme de olabilir. Fakat bu gibi durumlar kısa süreli ve geçici yan etkilerdir.
5 – Kombine Spinal-Epidural Yöntem
Kombine Spinal-Epidural yöntem genellikle sezeryan doğumlarda oldukça tercih edilir. İki yöntemin bir arada kullanılmasıyla gerçekleştirilen operasyonda, ameliyat sonrası ağrı olmaması için hastaya kateter yerleştirilir.
Aynı zamanda omurilik seviyesindeki sinirler de iğne ile uyuşturulur. Bu çift yöntemli anestezi de en çok doğum esnasında tercih ediliyor.