Akdeniz Anemisi, vücudun hemoglobin üretmesini kısıtlayan bir kan hastalığı olarak bilinir. Hemoglobin, demir, azot, oksijen, hidrojen gibi moleküllerden oluşan alyuvarların en önemli maddesidir. Akciğere giren oksijen bu hemoglobinlere nüfuz eder ve kan yolu ile tüm dokulara taşınır. O yüzden çok önemli bir maddedir.
Bu hastalık genellikle Akdeniz ülkelerinde görülse de kalıtsal olması bakımından doğan çocuklarda olma ihtimali çok yüksektir. Alyuvarların içerisinde bulunan hemoglobinin yapısında meydana gelen deformasyon nedeniyle vücuttaki dokulara yeteri kadar oksijen taşınamaz. Bu sebeple hasta, kendisini halsiz ve yorgun hisseder. Eğer çok ilerlemiş seviyede olursa organlara zarar verdiği gibi ölüme de yol açabilir.
Akdeniz Anemisi Türleri
Bu hastalığın Alfa ve Beta talasemi olmak üzere iki temel türü bulunur. Alyuvarların içinde “hem” ve “globin” adında iki kısım vardır. Globin kısmı da 2 alfa 2 beta proteininden oluşur. Burada hangi goblin geninde sıkıntı varsa o isimle adlandırılır. En yaygın olanı ise Beta türünde olanıdır.
Beta Akdeniz Anemisi
Beta Akdeniz Anemisi, en sık görünen anemi türü olup, ebeveynlerinden çocuklarına geçen kalıtsal bir hastalıktır. Hastalığı taşıyanların saptanması ve doğum öncesinde tanı konulabilmesine rağmen her gün yaklaşık 1000 çocuk bu hastalığa sahip olarak dünyaya geliyor.
Türkiye’de belirlenen rakamlara göre 1.300.000 insan bu hastalığı taşımakta olup, 4.500 civarı hasta tedavi görmektedir. Az görünen bir hastalık olması bir nevi avantajdır. Ancak bu hastalıkla mücadele çok önemlidir. Tedavisinde ağır kalınır ve yeteri kadar müdahale edilmezse, yaşam kalitesinin düşmesi yanı sıra yaşam süresinin kısalmasına da neden olmaktadır. Hastalığın tedavisi zor, uzun ve maliyetlidir. Ortalama bir hesaplama yapılırsa yıllık maliyeti yaklaşık 10.000 doları bulmaktadır.
Beta Akdeniz Anemisi Taşıyıcılık ve Hastalık Durumları Nasıl Oluşur?
Her bireyde Hemoglobini oluşturan globin genleri vardır. Bu globin geni anne ve babanın ikisinde de normalse çocuk sorunsuz doğar. Herhangi birinde bu gen değişikliğe uğramışsa çocuk taşıyıcı olur ve çocukta taşıyıcılık ortaya çıkar. Eğer ikisinde birden değişiklik varsa çocuk maalesef hasta olarak dünyaya gelir.
Bu hastalığın taşıyıcısı olan biri, taşıyıcısı olmayan biri ile evlenir, çocuk sahibi olabilir ve çocuk sahibi olursa çocuk ya normal doğar ya da taşıyıcı olarak doğar. Bu yüzden evlilik öncesi insanların mutlaka bu konunun üzerine düşmeleri gerekiyor. Hatta bu devletlerin kontrolünde olması gerekir. Çünkü her yıl dünyada doğan çocukların 365.000 tanesi bu hastalıkla dünyaya geldiğini düşünürsek ve bunları önleme imkanı varken bunu görmezden gelmek, bile bile ölüme yürümek ile eş değerdir. Bir de bu işin mali boyutu var tabi.
Yapılan araştırmaya göre Türkiye’de beta Anemisi taşıyıcı olanların sayısı nüfusa oranla % 2 civarındadır. Antalya’da bu oran % 13’leri görmektedir. İstanbul’da ise % 4,5 civarındadır. Yani Akdeniz, Ege ve Trakya bölgelerinde talasemi taşıyıcılığı ( akdeniz anemisi taşıyıcılığı ) olanların oranları daha yüksektir. Bu taşıyıcılardan iki tanesi evlenirse çocuk talasemi hastası olarak dünya gelecektir. Bu sebeple evlilik öncesi mutlaka gerekli tetkikler yapılması gerekir.
Akdeniz Anemisi Belirtileri
Akdeniz Anemisi belirtileri arasında halsizlik, gözlerde sarılık, iştahsızlık, solgunluk, idrarın sürekli koyu çıkması gibi bulgular yer alır. Akdeniz Anemisi, demir eksikliği anemisine göre ve vitamin eksikliği anemisinin gösterdiği belirtilerden çok daha farklı belirtiler gösterir. Çünkü bu ciddi bir kan hastalığıdır. Bacak arasında açılan kalıcı yaralar ve çabuk yorulma gibi belirtileri de bu listeye ilave edebiliriz. Ancak bunu anlamanın en etkin yolu kan testinden geçmektedir.
Hastalıktan Korunmak İçin Yapılması Gerekenler
Özellikle aile için evliliklerde çok da sık olduğu göz önüne alınırsa bu evliliklerin önüne geçilmelidir.Toplum bu konunun ciddiyeti hakkında yeteri kadar bilgilendirilmesi gerekir. Bir diğer yöntemde talasemi taşıyıcısı olanlar her ne şart olursa olsun kesinlikle tespit edilmelidir. Gerekirse bölge bölge nerede yüksek orandaysa oradaki bireylerin tüm ailesi tetkiklerden geçmeli ve evlenecek kişilerin de bu kapsamda değerlendirilmesi gerekir.
Talasemi minör ya da Talasemi hastalığı olarak da bilinen anemi, kansızlık nedeni ile yorgunluğu getirmektedir. Talasemi hastası olan bir çocuğa kardeşinden uyumlu ise sağlık hizmetleri çalışanları yani doktorlar tarafından kemik iliği nakli ile yapılabilir. Sağlık konularının da yer aldığı veya diğer farklı konuları da ve ayrıca sitemizde bulunan kişisel verilerin korunması kanunu ile ilgili yazımızı da okuyabilirsiniz.