Ahura Mazda, Zerdüştlük inancının tek tanrısına verilen isimdir. Geçmişte İran Coğrafyasında egemen olan Zerdüştlük inancının temelleri de oldukça eski çağlara dayanır. Ahura Mazda dini bir sembol olmasının yanı sıra, aynı zamanda dünyanın bilinen ilk tek tanrılı inanclarından Zerdüşt dininin tek tanrısıdır. Zerdüştlük inancının temellerini anlatan Zerdüşt, Ahura Mazda ne demek sorusuna oldukça etkili bir cevap vermiştir. O ki, evrenin ve kainatın tek yaratıcısı tek tanrıdır.
Bununla birlikte Ahura Mazda nedir düşüncesi tüm İran’da yavaş yavaş yayılmaya başlamıştır. Zerdüştlük de dünyanın ilk tek tanrılı dini inanclarından biri olarak kayda geçmiştir. Günümüzde Ahura Mazda ve Kürtler bir arada anıldıkları gibi Mezopotamya’da gelişen pek çok uygarlık içinde de bu inançla bağlantılar bulabiliriz. Ahura Mazda’yı temsil eden simge de aslında doğu kültüründe çok sık karşılaşılan sembollerden biridir.
Ahura Mazda Kimdir?
Ahura Mazda, Zerdüşt inancında iyiliği ve saflığı temsil eden tek tanrı olarak kabul görmüştür. Bu isim ilk olarak Zerdüştlerin kutsal metinlerinin bulunduğu Avesta metinleri içerisinde geçmiştir. Bu tanrıya Türk ve Moğol mitolojisinde de Hürmüz adı verilmektedir. Zerdüştlük ve İslam mitolojisi bazı noktalarda da benzerlikler taşımaktadır.
İnanışa göre, her şeyin yaratıcısı ve her şeyi bilen gören tek bir tanrı vardır. Zerdüşt’e göre bu tek tanrı, asla kandırılmayan ve dünyadaki hatta evrendeki her şeyden haberdar olan tek güçtür. Yani Ahura Mazda, Tanrı olarak kabul görmüş ve evrenin tek yaratıcısı olduğu düşünülmüştür.
Kutsal metinlerde geçen ifadeler içerisinde bu tek tanrının her şeyi kendine ait kutsal ruh ile meydana getirdiği dile getirilmiştir. Aynı zamanda Zerdüşt de bu tek tanrıya inanılması açısından peygamberlik görevini üstelenmiştir. Kutsal metinlerde geçen pek çok detayı Zerdüşt’ün naklettirdiği de düşünülmektedir.
Ahura Mazda ve Ahriman
Ahriman, Zerdüşt inancına göre kötülüğü temsil eden biriydi. Geçmişe dayalı kötülüklerin yaratıcısı kabul edilen Ahriman, aynı zamanda Ahura Mazda’nın da tam zıttı olarak tanınıyordu. Aslında bu sürece kadar tek tanrı olarak devam eden Ahura Mazda’nın hakimiyeti, Ahriman’ın gelmesi ile birlikte paylaşılmak zorunda kalmıştır.
Karanlık ve bilmezlik kötü tanrının simgelediği bir durumdu. Bunun zıttı olan Ahura Mazda sembolünün anlamı ise aydınlık, gelecek ve iyilikti. İnanışa göre de iyilik yapan kişiler iyiliği ve ışığı temsil eden tanrının himayesi altına girebilirlerdi.
Zerdüşt Dininin Diğer Dinlere Etkileri
Ahura Mazda dini olarak da kabul edilen Zerdüşt inancının pek çok dine etki ettiği düşünülmüştür. Tarihteki ilk tek tanrılı dinlerden olan Zerdüştlük, semavi dinler için de büyük önem taşımaktadır. Her ne kadar Semavi bir din olarak genel kabul görmese de tek tanrı inancının görülmesi araştırılmaya değer görülmektedir.
İnanışa göre kıyamet günü, cennet ve cehennem gibi kavramlar da Zerdüşt inancı içerisinde oluşturulan dini kavramlardır. Hatta şeytan kavramının da Ahriman üzerinden anlatıldığı pek çok din bilimci tarafından kabul edilmektedir.
Öyle ki Zerdüştlük inancı içerisinde bulunan cennet ve cehennem kavramı da ünlü yazar Dante tarafından eserlerinde tasvir edilmiştir. Dante’nin Cennet, Araf ve Cehennem üçlemesinin Zerdüştlük inancından ilham aldığı söylenmektedir.
Ahura Mazda ve Zerdüştlük, başta Hristiyanlık olmak üzere Musevilik ve İslamiyet dinlerini de kucaklayan bir düstura sahiptir. Hristiyan inancındaki bazı kavramların Zerdüşt dininden geldiği bilinmektedir.
Zerdüştler Ateşe mi Tapar?
Ahura Mazda ne demek sorusuna ek olarak aynı zamanda Zerdüştlerin de ibadet ettikleri maddenin ne olduğu çok sorulmaktadır. Bazı kişilerin yorumlarına göre Zerdüştler ateşe tapan bir inanç sistemine sahip kabul edilmektedirler. Fakat bu tamamen doğru bir görüş değildir.
İnanışa göre Zerdüştlerin tek tanrısı Ahura Mazda, aydınlığı ve ışığı temsil etmektedir. Bu da ister istemez o dönemde ateşi gündeme getirmiştir. Ateş, hem aydınlık hem de temizlik temsili bir maddedir. Dolayısıyla Zerdüşt tanrısının simgesi olarak ateş gösterilmiştir.
İnanış içerisinde ateş, bir nevi kral temsilinde gösterilmektedir. Üstelik din adamları tarafından da ateşin kirletilmemesi için özel eldivenler giyilmektedir.
Bu yazımızda Ahura Mazda ile eski Pers dini olarak da bilinen Zerdüştlük üzerine detayları aktardık. Ahura Mazda sözleri de iyiliği ve saflığı temsil ettiğinden bu dinin işleyişi hakkında az çok bilgi sahibi olmanızı sağlamak istedik. Daha fazla mitolojik bilgiler için bizi takip edebilirsiniz.