Ahşap yakma sanatı son dönemlerde popülerliğini tekrardan kazanmaya başlamış bir sanattır. Ahşap ve deri üzerine işlenen resimler, objeler, fotoğraflar büyük bit ustalık ile dağlama makinesi ile dağlanır. Yani ısı verilen makine ile yakılarak zemine işlenir. Sonucunda da büyük bir sanat ortaya çıkar.
Teknolojinin gelişmesi birçok el sanatının unutulmasına neden olmuş durumda. Kültürümüzün birer parçası olan bu sanatlar şimdilerde eski ustalar ve belediyelere ait eğitim merkezlerinde canlandırılmaya çalışılıyor. Son zamanlarda da ahşap dağlama sanatı olarak da bilinen, yakarak ahşap zeminine işlemler yapılan bu el sanatı insanlar tarafından ilgi görmeye başladı.
Havya, gölgelendirme ucu ve bir ahşapla yapılan bu sanat, görenleri kendine hayran bırakmaktadır. Kahve tonlarına hakim bir sanattır. Ahşabın yakılmasıyla yapıldığından renkler sadece kahverengi ve tonlarında olmaktadır. Havya ucu çok bastırıldığında daha koyu renkler elde edilirken, hafif uçlarla yapılan hafif dokunuşlarda daha açık tonlar elde edilmektedir.
Ahşap Yakma Sanatı Nedir?
Ahşap üzerine yakarak figür yapma sanatı çok eski zamanlara dayanmaktadır. Yunanlılar Pirografi ismini verdikleri bir sanat ile ilk defa ahşap üzerine yazılar yapmaya başladılar. Pirografi ismi Yunanca’da ateşle yazmak anlamına gelmektedir.
Isı veren bir makine ile yapılan bu sanat farklı ısı aletleri ile gerçekleştirilebilmektedir. Isıyla çizim yapma tekniğine verilen isim ise Pirogravür’dür. Yapılması planlanan çizimler özel teknikler kullanılarak ahşaba aktarılmaktadır.
Teknoloji her ne kadar çoğu sanatı unuttursa da faydalı olduğu noktalar da vardır. Özellikle ahşap dağlama sanatında teknoloji çok büyük kolaylıklar sağlamış durumda. Ayarlanabilir, elektrikli ahşap yakma makinesi sayesinde dağlama sanatı çok daha hızlı ve kolay hale gelmiştir. Bu makineye kablo ile bağlı bir kalem vardır. Kalem ucuna ise iletken bir madde ile çeşitli işlemlerde kullanılan uçlar takılmaktadır.
Uçlar farklı gölgelendirme, çizim yapma, şekil verme gibi görevleri üstlenmektedir. Yakma işlemini yapan kişi dokunuşlarının şiddetine göre istediği rengi yakalamaktadır. Ayrıca Makine ayarının azaltılıp artırılması da renk tonlarının yakalanmasında önemli rol oynamaktadır.
Ahşap Yakma Sanatı Nasıl Yapılır?
Kaliteli bir ürün elde edebilmek için öncelikle tecrübe ve daha sonra kaliteli malzemeler gerekmektedir. Her ne kadar kolay görünen bir sanat gibi dursa da teknik ağırlıklı işlemlerin gerektiği noktalar olmaktadır. Eğer bu sanatı bir hobi değil de ticari bir araç olarak kullanacaksanız teknik bilgiyi mutlaka edinmelisiniz.
Ahşap yakma sanatı için öncelikli olarak bir dağlama makinesine ihtiyacınız olacaktır. Piyasada birçok farklı türde ve seçenekte bu aletten bulabilirsiniz. Havya olarak internette aratırsanız doğru bir seçim yapmış olmazsınız. Ustaların da genel olarak tercih etti makineler Gauss marka ya da Razertip marka aletlerdir. Başlangıç için daha farklı uç seçenekleri sunan uygun fiyatlı aletler de alabilirsiniz.
Makine ve uç kısmını hallettikten sonra önemli olan kısım doğru ahşap seçimidir. Ahşap seçiminde yapacağınız işlem etkili olmaktadır. Eğer hat sanatı ile ilgili çizimler yapacaksanız MDF tercih etmeniz önerilmektedir. Çünkü harf odaklı çizimler olduğu için harflerin bozulmaması gerekir. Bundan dolayı sert bir MDF alabilirsiniz.
Bunun dışında eğer bir görsel, portre, manzara gibi çizimler yapacaksanız kontraplak tercih edilmektedir. Kontraplak açık renkte ve düz olmalıdır. Hafif bir dokusu olduğu için yapılan işler çok daha hoş olacaktır. Ayrıca yakma işlemi ve gölgelendirme daha belirgin şekilde gözükecektir. Yapacağınız işin büyüklüğüne göre kontraplak kestirebilirsiniz.
Kontraplak seçiminde budak olmamasına dikkat etmeniz gerekir. Budaklı ürün üzerinde işlem yapmak oldukça zordur. Ayrıca bu ürünler pürüzlüdür. Aldığınız her kontraplağı ince zımpara ile zımparalar iseniz çizimleriniz daha belirgin ve hoş gözükecektir.
Objenin Ahşaba Aktarılması Nasıl Yapılır?
Bu adımlar tamamlandıktan sonra sıra çizeceğiniz resmi ahşap üzerine aktarmaya geldi. Bunun için farklı teknikler kullanılmaktadır. Öncelikle çizmek istediğiniz görselin bir çıktısını alın. Daha sonra ise kağıt ile karbon kağıdını düzgün şekilde sabitleyin. Bu ikiliyi daha sonra karbon kağıdı, ahşap ile kağıt arasında kalacak şekilde ahşap üzerine sabitleyin. Kaydırma yapmadan görselin ana hatlarını belirleyin ve çizgilerin üzerinden geçin.
Karbon kağıdı sayesinde üzerinden geçtiğiniz resim ahşaba aktarılacaktır. Artık işin en keyifli ve sabır gerektiren bölümüne geldi. Ahşap üzerinde bulunan resmimizi belirginleştireceğiz. Bunun için öncelikle resmin ana hatları üzerinden ahşap yakma kalemi ile geçin. Resminiz daha belirgin bir hale geldikten sonra ince işçiliğe geçin. Gölgelendirme yapılması gereken yerlerde gölgelendirme uçları kullanılmalıdır. Çizdiğiniz resmin aslına bakarak tonlamaları gerçekleştirin.
Çizmek istediğiniz resmin ahşap üzerine aktarılması için kullanabileceğiniz bir diğer yöntem ise ısı yöntemidir. Bu yöntemde çizilecek resim ahşap üzerine konulur. Daha sonra bir ütü yardımı ile ısı verilerek kağıt ahşap üzerinde ütülenir. Sıcaklık sayesinde görsel ahşaba geçecektir.
Ağaç dağlama makinası ile deri yakma sanatı da yapılabilmektedir. Deri üzerine çizdiğiniz figürler ahşap yakma makinası ile güzel şekilde belirginleştirilmektedir. Yeni yakma hobi seti alınacağı zaman detaylı bir araştırma yapılması kapsamlı iş yapabilmek için faydalı olacaktır.