Adli tatil uygulaması yaz aylarını gelmesi ile hukukçuların gündemine giren bir konu oldu. Mahkemelerde, savcılıklarda ve yargı kurumlarında davaları ve hukuki işlemleri olan binlerce kişi uygulamanın ne zaman başlayacağını merak ediyor. Bu sürede hangi işlemlerin devam edip hangilerinin devam etmeyeceği akıllarda soru işaretlerine neden oluyor.
Bu yıl koronavirüs kapsamında acil ve önemli işlemler dışında adliyelerde sürdürülen yargı hizmetleri, yaklaşık olarak üç ay süre ile verilememişti. Pandeminin hafiflemesi ve kontrollü sosyal hayata geçilmesi ile birlikte 15 Haziran itibari ile adli hizmetlerde verilmeye başlamıştı.
Şimdi de 20 Temmuz itibari ile adli ara verme süreci başlayacak. Peki, adli tatil nedir? Bu süreçte yeni dava açmak mümkün mü? Adliyelerde devam eden işler ve davaların durumu ne olacak? İşte adli ara hakkında tüm merak edilenler…
Adli Tatil Ne Zaman Başlar? Ne Kadar Sürer?
Her yıl aynı tarihlerde kullanılan, mahkeme başkanı ve üyeleri ile hakim ve savcıların kullandıkları bir tatildir. Kanunda belirtilen dava ve işlemler hariç diğer adli hizmetlerin verilmediği tatil dönemidir. Ancak tüm hakim ve savcılar bu dönemde izne ayrılmazlar. Tatil süresince devam edecek işlemlerin sürmesi için yeterli sayıda hakim, savcı ile yargı personeli nöbetçi olarak çalışmaya devam ederler.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 102. Maddesi düzenlemesinde;
“Adli tatil, her yıl yirmi temmuzda başlar, otuz bir ağustosta sona erer. Yeni adli yıl bir eylülde başlar” hükmüne yer verilmiştir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 331. Maddesi düzenlemesinde;
“Ceza işlerini gören makam ve mahkemeler her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler” hükmü getirilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu 61. Maddesi düzenlemesinde de;
“Bölge idare, idare ve vergi mahkemeleri her yıl bir eylülde başlamak üzere, yirmi temmuzdan otuz bir ağustosa kadar çalışmaya ara verirler” hükmü yer almıştır.
Bu kanuni düzenlemeler uyarınca her yıl 20 Temmuz ile 31 Ağustos arasında adli birimler tatil yapar. Hukuk ve ceza adli yargı birimleri ile idari yargı birimlerinin tatilleri 1 Eylül itibari ile son bulur.
Tatil süresince izin kullanan birimler;
Adliyelerde nöbetçi mahkeme ve hakimlerCumhuriyet Başsavcılıklarında nöbetçi savcılarYargıtay ve Danıştay’da nöbetçi heyet ve hakimlerYargı mensuplarıdır.
Adli Tatilde Görülecek Dava ve Devam Edecek İşlemler
Tatil döneminde devam edecek dava ve işlemler de yine kanuni düzenleme ile belirlenmiştir.
Bu kapsamda Hukuk Muhakemeleri Kanunu 103. Maddesinde sayılan;
İhtiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geçici hukuki koruma, deniz raporlarının alınması ve dispeçci atanması talepleri ile bunlara karşı yapılacak itirazlar ve diğer başvurular hakkında karar verilmesi,Her çeşit nafaka davaları ile soybağı, velayet ve vesayete ilişkin dava ya da işler,Nüfus kayıtlarının düzeltilmesi işleri ve davaları,Hizmet akdi veya iş sözleşmesi sebebiyle işçilerin açtıkları davalar,Ticari defterlerin kaybından dolayı kayıp belgesi verilmesi talepleri ile kıymetli evrakın kaybından doğan iptal işleri,İflas ve konkordato ile sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırılmasına ilişkin işler ve davalar,Adli tatilde yapılmasına karar verilen keşifler,Tahkim hükümlerine göre, mahkemenin görev alanına giren dava ve işler,Çekişmesiz yargı işleri,Kanunlarda ivedi olduğu belirtilen veya taraflardan birinin talebi üzerine, mahkemece ivedi görülmesine karar verilen dava ve işler ile,
Ceza Muhakemesi Kanunu 331. Maddesinde belirtilen;
Tutuklu işlere ilişkin soruşturma ve kovuşturma işleri,İvedi sayılacak diğer işler
Tatil süresince de devam eder. Ve bu yargılama iş ve işlemleri tatil dönemi içinde nöbetçi kalan yargı mensupları aracılığı ile sürdürülür.
Adli Tatil Döneminde Yeni Dava Açılabilir mi?
Tatil süresi içerisinde de herhangi bir ayrım ve kısıtlama olmadan yeni dava açmak mümkündür. Yine tatil süreci içerisinde yapılacak işlemler şunlardır;
Her tür karşı dava açma işlemi,İstinaf ve temyiz dilekçeleri verme ile bunlara cevap dilekçelerinin sunulması,Davaları yenileme dilekçelerinin alınması,İlam verilmesi,Her tür tebligatın gönderilmesi,Dosyanın başka mahkemeye ya da bölge adliye mahkemesine yahut Yargıtay’a gönderilmesi işlemleri de yapılabilir.
Tatil süresince her tür davanın açılma imkanı olsa da, tatilde görülecek davalar dışında kalan davaların işlemleri tatil sonrasında yapılır.
Ayrıca son olarak belirtelim ki adli tatil sürecinde tüm icra daireleri ile noterler çalışmaya aralıksız devam ederler.