Daha önce bahsettiğimiz evde kedi bakımı konusunda da bahsettiğimiz gibi evlerde en çok beslenen evcil hayvanlardan biri de köpeklerdir. Köpek bakımı dikkat edilmesi gereken bazı konuları içerir. Bir barınaktan köpek sahiplenen kişi ya da saf kan bir köpek alan kişi, bu can dostlara nasıl bakılması gerektiğini de bilmelidir.
İster barınaktan alın isterseniz saf kan bir köpek alın, evcil hayvanınızın sağlığını ve mutluluğunu ön planda tutmak gereklidir. Bakımsız kalan, beslenmesine dikkat edilmeyen ya da bakamıyorum diyerek dışarı atılan bir köpek, ölmeye ya da acı çekmeye mahkumdur.
1 – Köpeklerde Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Yetişkin köpeklerde beslenme, kaliteli kuru gıdalar ( kö pek maması ) ve dengeli yiyeceklerle çok daha rahat sağlanmaktadır. Köpeğinize pişmiş yumurta, meyve ve sebze verebilir, ilave günlük yiyeceklerle, besinlerini tamamlayabilirsiniz.
Peki, yavru köpek bakımı nasıl yapılmalıdır ? Yavru köpek nasıl beslenmelidir?
8-12 haftalık bir köpek yavrusu günde 4 öğün beslenmelidir.3-6 aylık köpek yavruları 3 öğün besine ihtiyaç duyar.6-12 aylık köpek yavruları ise günde 2 öğün yeterli olmaktadır.Köpek ilk doğum gününe ulaştığında ise sadece 1 öğün yemesi tavsiye edilir.
Yetişkin köpekler ya da şişme eğilimi olan köpekler ise günde küçük porsiyonlar şeklinde 2 öğün yemesi yeterli olmaktadır. Köpeklere insan yiyecekleri sınırlı şekilde verilmelidir.
İnsan yiyeceklerinin daha fazla verilmesi, vitamin ve mineral eksikliğine neden olabilirken, kemik ve dişlerde de problemlerin çıkmasına neden olabilir. Bunun yanında suları her zaman temiz olmalıdır.
2 – Köpeklerde Egzersiz Nasıl Olmalıdır ?
Köpeklerin yeme alışkanlıkları ve obeziteye karşı kalori yakmaları, zihinlerinin açık olması ve sağlıklı olmaları için, egzersiz yapmaları gerekir. Köpeklerde bireysel egzersiz, cins köpekler ya da cinslerin karışımı köpeklerde cinsiyetleri, yaşları ve sağlık düzeylerine göre farklılıklar göstermektedir.
Köpeklerin egzersiz yapmaları, can sıkan davranışlardan uzak kalmalarına yararken, toprağı kazmak, sürümek, çiğnemek, kovalamak gibi köpeklere özgü içgüdüsel dürtülerinin de tatmin olmasını sağlar.
3 – Köpekler Nasıl Tımar Edilmelidir?
Köpek sahibi olarak sizler köpeklerinizin yeme içme alışkanlığının yanı sıra temizliğine de dikkat etmelisiniz. Bu konuda dikkat edin dediğimiz en önemli konu tımardır. Köpeklerin de tıpkı insanlar gibi yıkanmaya ve temiz olmaya ihtiyacı vardır. Bu yüzden tüylerin dökülmesini önlemek için fırçalanması ve temiz tutulması gerekir. Özellikle sıcak zamanlarda pire ve kene kontrolü yaptırılmalıdır.
Köpeklerin banyo zamanlarında tüyleri taraklanmalı ve uzamışsa kesilmelidir. Bir köpek en az üç ayda 1 kere yıkanmalıdır. Cilt problemleri olan ya da açık havada sürekli bulunan bir köpek, çok daha sık yıkanabilir.
4 – Köpeklerin Fırçalanması ve Vücut Bakımı Nasıl Yapılır?
Köpek temizliği konusunda dikkat etmeniz gereken bir diğer konu ise fırçalama ve vücut bakımıdır. Köpeklerin yıkanması, fırçalanması, tüy bakımı, cilt problemlerine karşı alınacak önlemler, diş bakımı, kulak bakımı, tırnak bakımı, göz bakımı gibi birçok konuda yardıma ihtiyacı bulunur.
Köpek Yıkama
Yıkamaya geçmeden önce, köpeğin tüm ölü saçları fırçalanır ve fırçalama sonrası ılık su ile dolu bir küvete konur.Köpeğin tüm vücudunu ıslatmak için spreyli bir hortum, kova ya da sürahi kullanılmalıdır.Su kullanılırken, gözlere, burunu ve kulaklara suyun kaçmamasına dikkat edilir.Köpek şampuanı ile tüm vücudu güzelce masaj yapılarak sabunlanır. Sonra sabunlu vücut durulanır ve köpeğin tüm vücudu büyük bir havlu ile kurulanır.
Shar Peis, Pugs gibi gevşek yüz derisine sahip köpeklerde kir ve bakterilerin, köpeğin cildini tahriş etmemesi ve enfeksiyona sebebiyet vermemesi için derideki kıvrımlar, nemli bir pamukla temizlenmeli ve bu kıvrımlar çok iyi kurulanmalıdır.
Köpek şampuanı için insan şampuanları tercih edilmemelidir. Köpeğe uygun formüllü şampuanlar, her zaman tercih edilmelidir.
Köpek Fırçalama
Köpeklerin fırçalanması; ne sıklıkta yapıldığına, tüy tipine göre değişkenlik gösterir. Köpeklere özel bir fırça ya da tarak ile düzenli şekilde fırçalama ile tüyler; temizlenir, doğal yağların yayılmasına ve tüylerin karışmasına engel olur. Köpeğin cildi temizlendiği gibi tüylerin daha bakımlı olmasını da sağlar.
Chihuahua, Boksör ya da Basset Hound gibi köpeklerin pürüzsüz ve kısa tüyleri bulunur. Haftada 1 kere fırçalanması yeterlidir. Ölü derilerin atılması ve kirlerin sökülmesi için kauçuk fırça tercih edilmelidir. Ölü tüyleri çıkarmak için kıl fırça yeterlidir.Bir av köpeğine sahip olanlar, yoğun kürke ve kısa tüylere sahiptir. Haftada 1 kez fırçalanması yeterlidir. İnce ve kıl fırçalar ile ölü saç temizlenir.Yorkshire terrier gibi uzun ve ipeksi tüylere sahip köpekler için günlük karışık bir fırçalama gerekir. Tüyleri karışan bu tür köpekler her gün fırçalanmalı ve kıl fırça ile ölü tüyler temizlenmelidir.Uzun tüylü köpeklerde tüy karışıklığının giderilmesi için, karışık fırça ile usul usul fırçalanmalı ve kıl fırça ile dökülen tüyler temizlenmelidir.
Köpeklerde tüy döküme yani saç dökümü; köpeğin sağlığına, cinsine ve mevsime göre değişkenlik gösterir. Çoğu köpekte kışın kalın katlar oluşur ve ilkbahar mevsiminde bu tüyler dökülmektedir. Sürekli kapalı alanda bulunan köpeklerde, bütün yıl boyunca eşit oranda tüy dökümü gerçekleştirmektedir.
5 – Köpeklerde Oluşan Cilt Problemleri Nasıl Tedavi Edilir?
Köpeklerde cilt sağlığı , önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Köpekte bir cilt problemi oluştuğunda; aşırı çizilme, çiğneme ya da yalama gibi durumlar görülebilir.
Köpeklerde koku probleminin birçok nedeni olabilir. Köpeklerde kulak ve diş kontrolü yapılmalıdır. Kokuya neden olan bakterilerin kaynağı genellikle kulak ve dişlerdir. Burun alerjisi olan köpekler için koku etkilendikleri bir durumdur.
Köpeklerde görülen cilt sorunları
Deride çizilme, çiğneme ya da yalamaKızarıklık ve iltihap oluşumuKaşınmanın yoğun olmasıSaç dökülmesiKurdeşenKan ve irinŞişlikler topakların oluşması
Köpeğin derisinde ya da saçlarında görülen herhangi bir anormallik durumunda, veterinere gidilmesi gerekir. Köpekler, cildinde ya da kürkünde oluşan anormallikler yüzünden; aşırı çizmeye, yalama ve ısırmaya başlar.
Veteriner, cilt biyopsisi, saçkıran testi, saç ve cilt parazitlerine bakarak, köpeğin gösterdiği semptomları bularak tedavi yolunu bulmaktadır.
Köpeklerde Deri Sorunları Neden Oluşur?
Köpeklerde deri problemlerinin birçok nedeni bulunmaktadır. Pirelenme, mantar oluşumu, mevsime ya da gıdalara karşı alerji, cilt enfeksiyonları, stres ya da can sıkıntısı, kullanılan bakım ürünleri, metabolizmasından ya da hormonlarından oluşan problemler, köpeklerdeki deri sorunlarının başlıca nedenlerindenir.
6 – Köpeklerde Diş Bakımı Nasıl Yapılır?
Köpeklerde diş bakımı yapılırken, dişlerin düzenli şekilde fırçalanmasına dikkat edilmelidir. Haftada 2-3 kere dişler fırçalanmalıdır. Diş macunu seçimi yapılırken, köpeğin midesini tahriş etmeyecek ve bulantıya sebep olmayacak, köpekler için üretilmiş diş macunlarından kullanılmalıdır.
Köpeklerde Diş Fırçalama
Köpeğin ilk olarak, diş fırçalamaya alıştırılması gereklidir. Bunun için ilk olarak dudak bölgesine parmakla dairesel hareketlerle masaj yapılır.Bu durum birkaç gün boyunca tekrarlandıktan sonra, köpeğin diş macununun tadına alışması için, dudaklarına köpekler için formüle edilen diş macunundan konmalıdır.Köpekler için üretilen yumuşak kıllı fırçalar kullanılmalıdır. Bu tür fırçalarla köpeğin diş etlerine masaja devam edilir.Fırçaya ve diş macununa alışan köpeğin dişleri fırçalanır. Ancak her seferinde tüm ağız değil, belli bölgeler üzerinde işlem gerçekleştirilir. Köpek diş fırçasına ve macuna alıştıktan sonra tüm ağız bölgesi, 45 derecelik açıyla fırçalanarak temizlenebilir.
7 – Köpeklerde Göz Bakımı Nasıl Gerçekleştirilir?
Köpeklerde göz bakımı da diğer bakımlar gibi oldukça önemli konuların başında gelmektedir. Düzenli göz muayeneleri yapmak, herhangi bir sağlık sorununun da daha çabuk bulunmasında ön ayak olmaktadır.
Köpek ilk olarak parlak ışığı olan bir alanda bulunmalı ve gözlerine bakılmalıdır.Gözler açık ve parlak olmalı, göz küresinin bulunduğu alan beyaz olmalıdır.Gözlerinin köşelerinde herhangi bir yırtılma, akıntı ya da kabuk oluşumu olmamalıdır.Köpeğin alt göz kapağı aşağı doğru döndürülerek rengine bakılmalıdır. Astarın rengi pembe, beyaz ya da kırmızı olmamalıdır.
Köpeklerin gözünü, nemli bir pamukla hassas şekilde silerek, köpeğin gözlerinin yağsız olması sağlanabilir. Gözün iç köşesinden dışa doğru silinir ve göz küresine dokunulmamaya çalışılır.
Köpeklerde göz enfeksiyonları
YırtılmaKapalı gözlerKırmızı ya da beyaz göz kapağı içiEşit olmayan göz boyutuGöz renginde değişiklik
Bunların yanında köpeklerde; konjonktivit, kuru göz, epiphora, kiraz gözü, glokom, ektropion, entropion, katarakt, progresif retinal atrofi gibi göz rahatsızlıkları da görülebilmektedir.
8 – Köpeklerde Kulak Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Köpeklerin düzenli göz, diş, tırnak ve diğer kontrolleri yapılırken köpeklerde kulak bakımı da yapılması gereken işlemlerin arasında yerini almaktadır. Özellikle aşırı kulak kiri olan ve diğerlerine göre daha fazla iç kulak kılı üreten köpekler için unutulmaması gereken bir uygulamadır.
Evde köpeklerin kulak bakımı yapılırken; kulakların tahriş olmamasına dikkat edilmeli, derinlemesine ve sık temizleme yapılmamalıdır. Köpeklerin kulak kanalına asla kulak pamuğu ya da farklı bir cisim sokulmamalıdır.
Köpeklerde kulak bakımı
Köpeğin iç kulağında kirlenme varsa; mineral yağ, hidrojen peroksit ya da özel formüle edilmiş sıvılarla kulak gazlı bez yardımıyla temizlenir.Köpeğin kulağı hassas şekilde geri katlanır ve kulağın alt kısmında görülen kirler silinmelidir.Köpeklerin iç kulak derisi oldukça hassastır ve evde kulak temizliği yapmadan önce muhakkak veterinerden, kulağın nasıl temizleneceği hakkında detaylı bilgi alınmalıdır.
Köpeklerde kulak enfeksiyonunu anlayabilmek için bazı belirtilerin oluşması gereklidir
Köpeğin kulağını tırmalamasıKulakta oluşan kokuŞişme ve kırmızılıkKöpeğin dengesini sağlayamamasıGözlerde farklı göz hareketleriKöpeğin başını sallaması ya da başını eğmesiKulak çevresinde oluşabilecek saç dökülmeleriKahverengi, kanlı ya da sarı akıntı görülmesiKöpeğin işitmede sorun yaşaması
Cocker spanieller, Poodles, Basset Hounds gibi köpekler, bazı kulak sorunlarına karşı çok daha savunmasızdır. Köpekte şişme; kulakta kötü koku, saç kaybı gibi belirtiler varsa, muhakkak veterinere başvurulmalıdır.
9 – Köpeklerde Tırnak Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?
Köpeklerde tırnak bakımı evde de rahatlıkla yapılabilir. Köpeğin tırnaklarının yürürken ses çıkarması ya da bir yerlere takılıyor olması, tırnaklarının kesilme zamanının geldiğini göstermektedir.
Köpekler için; tırnak makası tipi ve giyotin tipi olarak iki çeşit tırnak makası bulunmaktadır. Eğer köpek her iki aleti de istemiyorsa, tırnak törpüleme aletleri, elektrikli zımparalar kullanılabilir.
Köpeklerde Tırnak Kesme
İlk olarak köpeğin her ayağı için kir ve kalıntıları kontrol etmek gerekir.Köpeğin ayak parmağı nazikçe tutulur, hafif bir açı verilerek aşağı doğru kesecek şekilde tutularak tırnak kesilir.Siyah tırnaklı köpeklerde iki kat dikkatli olunmalıdır.
Köpek yavrularının ayaklarının altındaki pedler; kemikleri ve eklemleri aşırı hava koşullarına karşı korur. Şehir köpeği ise sert zeminde daha rahat yürümelerini sağlar. Yaralanmalara, enfeksiyon kapmalara ve yabancı cisimlerin patilerinde bulunup bulunmadığına bakılmalı ve düzenli olarak köpeklerin tırnak ve ayak bakımları yapılarak, sağlıklı kalmaları sağlanmalıdır.
Köpeklerin ayak pedlerinde çatlama , kuruma varsa, veterinerin tavsiye ettiği iyi bir ped nemlendirici krem kullanılarak, soğuktan kurumaları ve çatlamaları önlenebilir.
Bazı köpekler; tırnak düzeltme işlemi sırasında salya akıtma, titreme, kuyruk sıkıştırma, hırıltı, nefes nefese kalma gibi hareketler gösterebilir. Böyle bir durumda köpeğin tırnaklarının kesilmesi işlemini veterinere bırakmak, en doğru tercih olacaktır.